Vrouw veroordeeld die opzettelijk kunst vernielde
Maandag 24 februari 2025 veroordeelde de strafrechter in Utrecht mevrouw T. die in 2023 opzettelijk en vanwege een religieus motief (een deel van) het kunstwerk Asjera’s terugkeer van Marieke Ploeg vernielde in de tentoonstelling EXODUS: Hedendaagse kunst, urgente verhalen. Exodus was een productie van Bijbels Museum en Buitenplaats Doornburgh.
Volkomen onacceptabel en gevaarlijk precedent
De rechter oordeelde dat het wettig en overtuigend bewezen was dat mevrouws actie volkomen onacceptabel en onwettig was. Als we dit geweld toestaan, “ontstaat er een heel gevaarlijk precedent. Het leidt tot een spiraal van geweld.” In een pluriforme samenleving als de Nederlandse is het ieders verantwoordelijkheid de wet en ieders vrijheid van religie te respecteren, hoe de inzichten ook verschillen. De rechter, die Marcus 6:11 aanhaalde “En zo wie u niet zullen ontvangen, noch u horen, vertrekkende van daar, schudt het stof af, dat onder aan uw voeten is, hun tot een getuigenis.”, veroordeelde mevrouw T. tot een taakstraf van 20 uur en het betalen van de proceskosten van Marieke Ploeg.
Bijbels Museum, Marieke Ploeg en Buitenplaats Doornburgh zijn tevreden met de uitspraak. Marieke Ploeg: “Ik ben blij dat de rechter een uitspraak heeft gedaan waarbij hij de grenzen van onze vrije ruimte beschermt zodat we allemaal op onze eigen manier het grotere, het mysterie kunnen beleven en daar op onze eigen manier in taal en beeld vorm aan kunnen geven.”
Sociaal Sculptuur
Asjera’s terugkeer, gemaakt door Marieke Ploeg, was een installatie, een Sociaal Sculptuur dat fungeerde als conversation piece, van maart tot en met sept 2023 te zien in Buitenplaats Doornburgh. De kunstenaar maakte de beeldjes i.s.m. kleine groepjes steeds wisselende mee-makers, die tijdens het maken een verdiepend gesprek voerden over hun godsbeeld en hoe dat – vaak door opvoeding en door onze cultuur – was gevormd. Gesprekken die het Bijbels Museum graag faciliteert.
Kunst moet wel veilig zijn
Het Bijbels Museum heeft in alle tentoonstellingen een link met de Bijbel of met Bijbelse thema’s. Het verbreedt dat vaak naar andere religies en stromingen. We willen van waarde zijn voor een breed en divers publiek, zowel religieus als seculier. Met zijn tentoonstellingen wil het Bijbels Museum bezoekers uitnodigen om met zichzelf en met elkaar in gesprek te gaan over geloof, wereld- en mensbeeld en zingeving in brede zin. Zodat we onszelf en elkaar steeds beter kunnen leren kennen en begrijpen. Waarbij het ook okay is ‘to agree to disagree’, zolang je binnen de Wet blijft en de ander én zijn of haar kunst heel laat. Omdat de stelregel is, zoals Stephan Sanders over de vernieling schreef in Trouw: ‘Al is kunst niet heilig, hij moet wel veilig zijn.’
Gesprek via de kunst
Het Bijbels Museum zal ook de komende jaren blijven inzetten op het voeren van een gesprek via de kunst en met woorden.
Het Bijbels Museum is een nomadisch museum, zonder eigen collectie, zonder voor publiek toegankelijk gebouw. We maken en presenteren tentoonstellingen samen met en bij partners in verschillende locaties in het land, als een museum -in-een-museum.
EXODUS
De tentoonstelling EXODUS kwam tot stand na een kunstwedstrijd, waarvoor kunstenaars uit het hele land ruim 700 kunstwerken instuurden die een relatie hadden met een thema of verhaal uit EXODUS, een belangrijk boek in de Hebreeuwse Bijbel waarin Mozes de hoofdrol heeft. De verhalen van Mozes of Mousa zijn behalve in het christendom ook van groot belang in de Joodse en islamitische traditie.
Een commissie van zes leden koos uit de honderden inzendingen 28 kunstwerken die bij coproducent Buitenplaats Doornburgh in Maarssen werden gepresenteerd. De tentoonstelling opende met het werk van Marieke Ploeg, dat oogde als een grote uittocht. De installatie, die bestond uit een stoet kleine keramieken godinnenbeeldjes, replica’s van beeldjes gevonden bij opgravingen in het oude Jerusalem, bracht de vraag naar boven of we het Goddelijke als mannelijk en vrouwelijk tegelijk kunnen zien. En tevens de vraag waar het vrouwelijke goddelijke, dat in oude culturen vanzelfsprekend deel van het godsbeeld was, gebleven is na 2500 jaar patriarchaat.
