Kunstwerk vernield in tentoonstelling EXODUS
Vrijdag 22 september 2023 rond 14 uur werden de bezoekers en medewerkers van Buitenplaats Doornburgh opgeschrikt door een vrouw die probeerde de sculptuur Asjera’s terugkeer van Marieke Ploeg te vernielen. Het werk maakte deel uit van de tentoonstelling EXODUS en toonde een colonne beeldjes van de godin Asjera. Met het werk wilde kunstenaar Marieke Ploeg bezoekers aanzetten tot nadenken over de aard van het goddelijke; kan dat mannelijk en vrouwelijk in één zijn? Waar komt ons godsbeeld eigenlijk vandaan? En hoe heeft dat doorgewerkt op de positie van mannen en vrouwen in de samenleving? Bezoekers en recensenten waren lovend over de sociale sculptuur en vaak ook ontroerd. Kunstenaar Marieke Ploeg: “Mensen lopen hier met tranen in hun ogen rond. Velen voelen het ook als bevrijdend, om te ervaren dat het godsbeeld opener mag; dat het niet alleen maar mannelijk, maar mannelijk en vrouwelijk naast elkaar in één kan zijn .”
In de pers was aangekondigd dat bezoekers op de laatste dag van de tentoonstelling, 24 september, beeldjes uit de installatie mee naar huis mochten nemen. Als 'conversation-piece', een voorwerp waarover mensen thuis met elkaar het gesprek konden aangaan. De vernielster had deze uitnodiging tot gesprek opgevat als een aanzet tot afgoderij. Zij is na haar schokkende actie op het politiebureau verhoord. De initiatiefnemers van de tentoonstelling, Bijbels Museum, Buitenplaats Doornburgh en kunstenaar Marieke Ploeg, hebben aangifte tegen haar gedaan.
Er ontstond een levendig debat in de media. Wie was Asjera eigenlijk? Heiligt het doel (het gesprek op gang brengen) het middel om dat te doen via een beeld dat in een aantal christelijke gemeenschappen omstreden is? Eén stuk willen we je niet onthouden: “Asjera's terugkeer nodigt uit om de bijbel beter, fijnzinniger en origineler te lezen” door Janneke Stegeman en Mariecke van den Berg in Nieuwwij.nl.
We hopen dat uit onze toelichting in de tentoonstelling en daarna in de media duidelijk is geworden dat het Bijbels Museum en haar partners dit kunstwerk hebben willen tonen omdat het een gesprek op gang kon brengen dat wij relevant vinden voor deze tijd. De kunstenaar en de initiatiefnemers van de tentoonstelling hebben uiteraard niet de bedoeling gehad om mensen te kwetsen met het kunstwerk.
Het met Bijbelse thema's inspireren en tot nadenken aanzetten, is wat het museum beoogt. Om dat te doen bieden we via kunst en erfgoed verschillende perspectieven op maatschappelijke thema's en vraagstukken. Aan de hand van de reacties van de vele duizenden bezoekers en de grote hoeveelheid positieve publiciteit die we voor de tentoonstelling hebben ontvangen, concluderen we dat deze missie met EXODUS goed geslaagd is.
We willen graag alle vrienden danken die ons begrip toonden en hun afschuw uitspraken over de vernieling van kunst in onze tentoonstelling. Meer artikelen over Asjera's terugkeer en de reacties die de vernieling heeft opgeroepen, vind je op onze website. Ook kun je hier een interview op Radio 1 beluisteren waarin directeur Carolien Croon het kunstwerk toelicht en reageert op de vernieling.
